Mobil Hesaplama

MOBİL HESAPLAMA

Mobil İletişimin Gelişimi

Günümüzde mobil iletişimin hızlı gelişimi; İnternet’ e erişim, ses ve veri alışverişinin yanı sıra sabit hareketli görüntü aktarımını, ev ve ofislerdeki bilgisayarlardan mobil telefonlara taşıyor. İletişim teknolojilerinden ilkleri gerçekleştiren Japonya’nın dünya devi Matsushita Elektronic’ in ticari markası Panasonic ‘in, iletişim ürünleri konusundaki Türkiye distribütörü Tekofaks Komünikasyon A.Ş. Genel Müdürü Burçin Orhon, yakın gelecekteki iletişim teknolojileri ve mobil iletişimde mevcut durum hakkında bilgi verdi.

GPRS

GPRS, mevcut 2G cep telefonu şebekesi üzerinden paket anahtarlamalı olarak veri iletimi sağlayan teknoloji. Genellikle cep telefonları ve internet arasında, küçük veri paketlerinin alışverişi amacıyla kullanılır. Üçüncü nesil UMTS (3G) mobil iletişimden önce CSD GSM'e göre hızlı bağlantı imkânı tanıdığı için mobil teknolojilerde 2.5G ve 2.75G isimli ara nesiller oluşturmuştur. Pratikte saniyede 30-50 Kbit 'e kadar veri akışı sağlayabilir. Türkiye'de, GPRS 'e ek olarak bu standardın daha da hızlandırıldığı EDGE teknolojisi kullanılabilir.

HSDPA

HSDPA, İngilizce High Speed Downlink Packet Access, (Yüksek Hızda veri paketi indirme bağlantısı). 3G teknolojisi üzerine kurulmuştur. 3GPP standardı versiyon 11 tanımında en yüksek veri indirme hızı 337 Mbit/s olarak tanımlıdır. Mevcut sistemlerde 42 Mbit/s indirme hızına ulaşılabilmektedir. Bu hız, UMTS (sabit telefon) sistemine göre daha yüksek bir hız anlamına gelir.

3G

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği-2000, ya da daha bilinen adıyla 3G, 3N ya da 3. Nesil, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği tarafından tanımlanan; GSM EDGE, UMTS, CDMA2000, DECT ve WiMAX teknolojilerini kapsayan bir standartlar ailesidir. Verilen hizmetler arasında mobil kullanıcılar için geniş-alanda kablosuz telefon görüşmeleri, görüntülü aramalar ve kablosuz veri aktarımı vardır. 2G ve 2.5G hizmetleriyle karşılaştırıldığında, 3G eşzamanlı konuşma ve veri hizmetleriyle daha yüksek veri hızlarını (HSPA+ ile iniş yolunda 14.4 Mbit/s ve çıkış yolunda 5.8 Mbit/s'e ulaşan hızları) desteklemektedir. Bu sayede 3G ağları, ağ operatörlerinin daha geniş ve gelişmiş hizmetleri, geliştirilmiş spektral verimlilik sayesinde ulaşılan daha büyük ağ kapasitesiyle sunmalarını sağlar. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği üçüncü nesil mobil telefon standartlarını gelişimin hızlanması, bant genişliğinin artması ve daha geniş uygulamaların desteklenmesi için tanımladı. Örneğin, GSM sadece ses değil, aynı zamanda 14.4 Kbps hızlarında devre anahtarlamalı veri aktarımını destekler; ancak çoklu ortam uygulamalarının desteklenmesi için 3G'de paket anahtarlamalı verilerin daha iyi spektral verimlilikte ve daha yüksek hızlarda aktarılması gerekmektedir. Paket anahtarlaması sayesinde 3G sisteminde cihazlar bant genişliğini sadece veri alışverişi sırasında işgal ederler. Özet olarak, 3G'nin 2G'ye göre getirmiş olduğu en büyük yenilik, iletimin ses yerine veri odaklı olmasıdır.

4G

4G, dördüncü nesil kablosuz telefon teknolojisidir. Diğer kablosuz telefon standartları gibi hücresel bir ağ sistemi kullanması ve üçüncü nesilde ortaya çıkan kapsama alanı sorunu başta olmak üzere bazı sorunları çözmesi beklenmektedir. Bağlantı hızı cep telefonlarında 100 Mbps, Wi-Fi networklerde 1Gbps'dir. Aynı zamanda bant genişliği, WiMaX bant genişliği ile aynı boydadır.

'4G', İletişimler sisteminde, 'dördüncü nesil' terimine ait bir ilintilendirmedir. Bir 4G sistemi, daha önceki nesillerden daha yüksek veri hızları temeline dayanan "herhangi bir zamanda, herhangi bir yerde", ses, veriler ve akan çoklu kitle iletişimin kullanıcılara hizmet verebileceği, uçtan uca IP çözümü sağlayacaktır. 4G'nin ne olduğuna dair resmi bir tanımlama yapılmış olmasa da, 4G'ye ait tahmini hedefler, aşağıda yer aldığı şekilde özetlenebilir.

4G tamamıyla  IP tabanlı, kablolu veya kablosuz bilgisayar, tüketici elektroniği, iletişim teknolojileri ve iç ve dış ortamlarda sırası ile servis kalitesi ve yüksek güvenliğiyle herhangi bir zamanda herhangi bir yerde her türlü ağ hizmetini tek bir noktada birleştirerek makul fiyat ve tek faturalandırmayla gerçekleştirecek, 100 Mbit/s ve 1 Gbit/s veri iletim kapasitesini sağlayabilen sistemlerin sistemi ve ağların ağı olmayı hedefleyen bir hizmettir.

DVB (Sayısal Video Yayınlama)

Televizyon ve radyo yanında interaktif hizmetler de aktarmaya yarayan sayısal televizyon yayın sistemidir. Yayın sistemini, içinde televizyon endüstrisinden 270’ in üzerinde firmanın bulunduğu konsorsiyum tarafından oluşturulmuş yayın standartları dizisi oluşturur. Oluşturulan standartlar Avrupa standart organizasyonları tarafından yayınlanmaktadır. DVB yayını, sayısal görüntü ve ses sıkıştırma yöntemleri sayesinde yayın kanalı başına analog yayından daha çok programı barındırabilir.  Video sıkıştırma için standart çözünürlükte genellikle MPEG – 2 ve yüksek çözünürlüklerde de genellikle daha yeni ve verimli olan H.264 yöntemleri kullanılır. Ses için Mpeg1, Mpeg2, AAC ve HE-AAC sıkıştırma yöntemleri kullanılmaktadır. Yayın kalitesi DVB ‘de analog yayına göre çok daha yüksektir; kullanılan modülasyon ve hata önleme sistemleri sayesinde daha düşük yayın gücü ile daha geniş bölgelere hatasız olarak sayısal televizyon yayını aktarılabilmektedir.

Ad Hoc Ağları

Ad Hoc Ağı veya Ad Hoc Network, herhangi bir kablosuz erişim noktası veya yönlendirici kullanmadan 2 veya daha fazla bilgisayar arasında ağ bağlantısı kurma işlemine verilen addır.

Ad Hoc Ağı Hangi Amaçla Kullanılabilir?

Sürekli ve hareketli iletişimde yapı bakımından çok güvenilir değildir. Bu nedenle günlük iletişimden ziyade ev kullanıcılarına hitap eden bir bağlantı çeşididir. Örneğin bilgisayarlar arasında internet bağlantısına gereksinim duymaksızın dosya paylaşımı yapılabilir, oyun oynanabilir.

Kurulum

Ad Hoc Ağı kurulumu her işletim sisteminde farklı şekilde gerçekleştirilmektedir. Ancak önemli husus, kurulumun yapılacağı bilgisayarın ağ arabirim kartının hosted network yani ağ barındırma özelliği bulundurması gerekmektedir. Yani bu işlem ile Ad Hoc Ağı kurulan dizüstü bilgisayar, bir nevi modem vazifesi görmektedir. Ancak tabi ki modemin tüm işlevlerini yerine getiremez.

Mobil Network Katmanı (Ağ Katmanı)

Ağ katmanı veya 3.katman, veri paketinin farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde, veri paketine yönlendiricilerin kullanacağı bilginin eklendiği katmandır. Örneğin IP iletişim kuralı bu katmanda görev yapar. Ağ katmanı, sunucular arası yönlendirme dahil olmak üzere kaynaktan hedefe paketin iletilmesinden sorumludur, halbuki veri bağlantı katmanı aynı bağlantı üzerindeki çerçevenin iletilmesinden sorumludur.

Mobil IP

Günümüzde, dizüstü bilgisayarlar, PDA’ lar, cep telefonları gibi aygıtların kullanımı her geçen gün artmaktadır. Bu da, ağ katmanı yapısına önemli eklemeler yapılmasını gerektirmektedir. Bu özelliği destekleyen internet yapısı ve protokollerin tümüne ise Mobil IP adı verilmektedir. Mobil IP, birçok işlem biçimi destekleyen esnek ve karmaşık bir standarttır.

Yazılım Geliştirme Ortamı

Yazılım geliştirme ortamı, bilgisayar programcılarının hızlı ve rahat bir şekilde yazılım geliştirebilmesini amaçlayan geliştirme sürecini organize edebilen birçok araç ile birlikte geliştirme sürecini organize edebilen birçok araç ile birlikte geliştirme sürecinin verimli kullanılmasına katkıda bulunan araçların tamamını içerisinde barındıran bir yazılım türüdür.

Yazılım geliştirme ortamlarında olması gerekli en temel özellikler:

·         Programlama diline göre sözdizimi renklendirmesi yapabilen kod yazım editörü

·         Kod dosyalarının hiyerarşik olarak görülebilmesi amacıyla hazırlanmış gerçek zamanlı bir dizelge.

·         Yazılımın derlenmesi, bağlanması, çalışmaya tümüyle hazır hale gelmesi ve daha birçok ek işi otomatik olarak yapabilmek amacıyla küçük inşa araçları

Mobil Cihazlarda Güvenlik

Mobil güvenlik ya da mobil telefon güvenliği, mobil işlemenin öneminin ve kullanılan akıllı telefonların sayısının artması ile birlikte öne çıkmıştır. Genel olarak bakıldığında, mobil güvenlik, mobil cihazlarda saklanan bilgilerin ve servislerin koruma altına alınması olarak değerlendirilebilir. Her geçen gün akıllı telefonların kullanımının artmakta ve insanlar bu cihazları kişisel hayatlarında olduğu gibi iş hayatlarında da kullanmaktadırlar. Kişisel kullanımlarda, kullanıcılar, kişi listelerindeki insanlar ile farklı kanalları kullanarak iletişime geçmekte, çeşitli İnternet tabanlı uygulamalara cihazlarını kullanarak bağlanmakta ve banka işlemleri gibi birçok hassas veri içeren işlemleri gerçekleştirmekteler. Kurumsal kullanımlarda ise kullanıcılar, iş yeri için önemli ve hassas verileri cihazlarında depolayabilmekte, daha önceden masaüstü uygulamaları ile eriştikleri, kurumlarına ait sistemlere artık akıllı telefonları üzerinden bağlanmaktalar. Akıllı telefonların bu şekilde kullanımı, üzerinde depolanan verilerin veya cihaz üzerinden İnternet'e paylaşılan bilgilerin güvenliğinin sağlanması gerekliliğini zorunlu hale getirmiştir. Diğer bilgisayarlarda olduğu gibi akıllı telefonlar da olası saldırı hedefleridir. Bu saldırılar akıllı telefonların açıklarından yararlanarak yapılmaktadır. Saldırılar küresel mobil iletişim standartları olan SMS, MMS, Wi-Fi ağları, Bluetooth ve GSM yollarıyla yapılabildiği gibi, akıllı telefonlar üzerinde kurulu İnternet tarayıcıları ve işletim sistemi üzerindeki açıkları da kullanmaktadır. Aynı zamanda, ortalama bir kullanıcının sahip olduğu bilgi seviyesini sömürerek saldırı düzenleyen kötü amaçlı yazılımlar da bulunmaktadır.

GPS

Dünya üzerinde herhangi engelsiz bir görüş hattında, dört veya daha fazla uydusu ile her türlü hava koşulunda yer ve zaman bilgileri sağlayan uzay tabanlı uydu navigasyon sistemidir.^[1] Düzenli olarak kodlanmış bilgi yollayan bir uydu ağıdır ve uydularla arasındaki mesafeyi ölçerek Dünya üzerindeki kesin yeri tespit etmeyi mümkün kılar. Küresel ölçekte çalışır bu tür sistemlerin öncülüdür. Bu sistem, Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'na ait, yörüngelerinde sürekli olarak ilerleyen uydulardan oluşur. Savunma Bakanlığı tarafından desteklenen sistem, bir GPS alıcısı ile kullanılacak şekilde herkes tarafından erişilebilirdir. Uydular bir tür radyo sinyali yayarlar ve yeryüzündeki GPS alıcıları bu sinyalleri alıp yorumlayarak konum belirlenmesini gerçekleştirir.

LTE

4G LTE adı ile de pazarlanan GSM/EDGE ve UMTS/HSPA ağ teknolojilerine dayalı yüksek hızlı kablosuz veri aktarım standardı.

3GPP kapsamında geliştirilmeye başlanmıştır. LTE arayüzü 2G ve 3G iletişimi desteklemektedir.

Bağlantı hızı, cep telefonlarında 300 Mbit/s'dir.

LTE standartı Mart 2011 yılında belirlenmiştir. 2012 yılında CDMA operatörleri LTE geçme planı yapmış, 2013 yılında ise hizmetler başlatılmıştır.

Herhangi bir zamanda herhangi bir yerde her çeşit ağ hizmetini tek bir noktada birleştiren 4G, tümüyle IP tabanlı, kablolu ya da kablosuz bilgisayar, tüketici elektroniği, iletişim teknolojileri ile iç ve dış ortamlarda kullanılacak, 100 Mbit/s - 1 Gbit/s arası veri iletim kapasitesini sağlayabilen tek sistemdir.

WİMAX

IEEE 802.16 standartlarını kullanan aygıtlar için bir sertifika işaretidir. IEEE 802.16, IEEE 802'nin 16 nolu kolu olup kablosuz hızlı internet erişimi için öngörülmüştür. Verici antenden yaklaşık 50 km mesafeye kadar bir etki alanı ve 75 Mbps indirme hızı olması planlanan bir çeşit kablosuz bağlantı sistemidir. 802.16 olarak da bilinen WiMAX teknolojisinin 2006 yılında piyasaya tam olarak yayılması ve kablo veya DSL internet bağlantılarına bir alternatif olması beklenmektedir. WiMAX uyumlu yongaların Intel tarafından 2007 ortalarında yaygınlaştırılması beklenmektedir. Günümüzde, ABD'de TowerStream veya SpeakEasy gibi şirketler isteyen şirketlere yüzlerce megabitlik kablosuz erişim için WiMAX teknolojisini kullanmaktadır. Buna ek olarak, Winipeg Üniversitesi veya Dalian ve Chengdu gibi Çin şirketleri de WiMAX hizmeti vermeye başlamıştır. Şimdilik, WiMAX kullanıcılara değil şirketlere yönelik bir teknolojidir. Avrupa Birliği genelinde WiMAX yayını için frekans bandı ayrılması Fransa ve Finlandiya tarafından engellenmiştir.

NFC

NFC yani Near Field Communication ve Türkçe ismiyle Yakın Alan İletişimi, yeni nesil bir kablosuz iletişim teknolojisidir. NFC teknolojisi temelde, NFC standartlarına uyumlu elektronik cihazlar arasında yakın mesafeli haberleşmeyi sağlar.